ผังพื้นที่โครงการ

ความเป็นมาของโครงการ

ตามประวัติเล่าว่า เมื่อกว่า 70 ปีมาแล้ว ครูบาศรีวิชัยได้นำนกยูงไทยมาเลี้ยงที่วัดบ้านปาง ตำบลศรีวิชัย อำเภอลี้ จังหวัดลำพูน ซึ่งเป็นบ้านเกิดของท่าน จนนกยูงไทยได้ขยายพันธุ์เพิ่มขึ้นเป็นจำนวนหลายร้อยตัว และได้ออกหากินตามบริเวณพื้นที่ป่า ท้องไร่  และท้องนา เนื่องจากแหล่งอาหารที่มีอยู่ตามธรรมชาติไม่เพียงพอ บางฤดูกาล จึงลงมากินผลผลิตทางการเกษตร นกยูงไทยบางส่วนจึงโดนฆ่าและดักจับ ต่อมา ครูบาศรีวิชัยจึงได้สั่งห้ามล่านกยูงเด็ดขาด เพราะจะถือว่าเป็นบาป

ภายหลังจากครูบาเจ้าศรีวิชัยมรณภาพในปี พ.ศ. 2481 นกยูงไทยที่ท่านได้เลี้ยงไว้ก็ได้ขยายพันธุ์เพิ่มขึ้นอีกเป็น จำนวนมาก กระจายไปทั่วบริเวณป่าเขาใน อ.ลี้ ในทุกฤดูเก็บเกี่ยวข้าว นกยูงไทยจำนวนมากจะลงมาหากินบริเวณเชิงเขา ซึ่งบางส่วนเป็นพื้นที่เพาะปลูก ถึงแม้ชาวบ้านส่วนใหญ่จะไม่ทำร้ายนกยูง เพราะเชื่อว่าเป็นนกยูงของครูบาศรีวิชัย แต่การบุกรุกแผ้วถางป่า เพื่อทำการเกษตร ซึ่งเป็นการทำร้ายนกยูงทางอ้อมยังคงดำเนินอยู่ รวมถึงการใช้สารเคมี ยาฆ่าแมลง ซึ่งจะส่งผลให้นกยูงไทยลดจำนวนลงและอาจสูญพันธุ์ได้  

เมื่อมูลนิธิคุ้มครองสัตว์ป่าและพรรณพืชแห่งประเทศไทย ในพระบรมราชินูปถัมภ์  ได้เล็งเห็นถึงปัญหาและความสำคัญในการอนุรักษ์นกยูงในไทยในถิ่นกำเนิด จึงได้ร่วมกับมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ และชาวบ้านในพื้นที่  ทำการศึกษาและจัดทำแผนงานเพื่อส่งเสริมและอนุรักษ์นกยูงไทยให้มีจำนวนเพิ่มขึ้นในธรรมชาติ  วางแผนในการจัดการฟื้นฟูสภาพป่าธรรมชาติ ใน อ.ลี้ จ.ลำพูน ให้มีระบบนิเวศป่าไม้และสัตว์ป่าที่สมบูรณ์  นอกจากนกยูงไทยที่อยู่ในพื้นที่จะได้รับการอนุรักษ์แล้ว สัตว์ป่า พรรณพืช รวมทั้งสภาพแวดล้อมทางธรรมชาติอื่นๆ ก็จะได้รับการฟื้นฟู และยังสามารถส่งเสริมให้เป็นแหล่งท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ที่ยั่งยืนและถาวร ใน อ.ลี้ จ.ลำพูน  อีกด้วย

วัตถุประสงค์

1. เพื่อเป็นการเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ  องค์อุปถัมภ์ มูลนิธิคุ้มครองสัตว์ป่าและพรรณพืชแห่งประเทศไทย ในพระบรมราชินูปถัมภ์  ในโอกาสครบ 30 ปี ในปี 2556 ของการดำเนินงานอนุรักษ์ธรรมชาติในประเทศไทย 
2. สืบสานตำนานการอนุรักษ์นกยูงไทยของครูบาศรีวิชัย
3. เพื่ออนุรักษ์และขยายพันธุ์นกยูงไทยในธรรมชาติให้คงอยู่และเพิ่มจำนวนขึ้น 
4. เพื่อส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์
5. เพื่อสร้างจิตสำนึกร่วมกับประชาชนในพื้นที่ในการอนุรักษ์นกยูงไทย ซึ่งเป็นทรัพยากรธรรมชาติใน อ.ลี้ จ.ลำพูน
6. เพื่อเป็นแหล่งศึกษาวิจัยนกยูงไทยและสัตว์ป่าพื้นถิ่น
7. เพื่อปกป้องและฟื้นฟูระบบนิเวศน์ให้คงอยู่และมีความอุดมสมบูรณ์สืบต่อไป

รายละเอียดโครงการ

1. สำรวจและจัดหาที่ดิน (ที่มีเอกสารสิทธิ์) ติดชายป่า เพื่อสร้างเป็นศูนย์ศึกษาและเขตอนุรักษ์นกยูงไทยและสัตว์ป่าอื่นๆ
2. จัดภูมิทัศน์ ปรับปรุงพื้นที่ และจัดหาแหล่งน้ำ ให้มีความเหมาะสมกับสภาพแวดล้อมของแหล่งที่อยู่อาศัยของนกยูงไทยและสัตว์ป่าอื่นๆ
3. การปลูกพืชอาหารนกยูง พืชอาหารสัตว์ (ไร้สารพิษ) และพืชพื้นถิ่น เพื่อเป็นแหล่งอาหารให้กับนกยูงไทยและสัตว์ป่าอื่นๆ
4. ก่อสร้างสิ่งปลูกสร้างที่จำเป็นและเหมาะสมสำหรับศูนย์ศึกษาและอนุรักษ์นกยูงไทยในถิ่นกำเนิด เพื่อให้ผู้ที่เข้าร่วมกิจกรรมอนุรักษ์ ได้ใช้ประโยชน์ เช่น อนุสาวรีย์ครูบาศรีวิชัย ศาลาเอนกประสงค์ ซุ้มบังไพร ห้องน้ำ โรงเรือน ลานจอดรถ 
5. จัดกิจกรรมการอนุรักษ์ภายในพื้นที่ศูนย์ฯ เพื่อปลูกจิตสำนึกและรณรงค์ให้เยาวชนและบุคคลทั่วไปได้เข้าใจในเรื่องของการอนุรักษ์และการฟื้นฟูธรรมชาติ โดยได้มีโอกาสสัมผัสธรรมชาติอย่างใกล้ชิดด้วยตนเอง
6. จัดทำแหล่งศึกษาดูนกและส่งเสริมการหารายได้ให้กับชุมชน

ผลที่คาดว่าจะได้รับ

1. เพื่ออนุรักษ์และขยายพันธุ์นกยูงไทยในธรรมชาติให้เพิ่มจำนวนขึ้น
2. เพื่อส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ เปิดโอกาสให้กับนักเรียน นักศึกษา และบุคคลทั่วไปที่มีความสนใจเรื่องการอนุรักษ์ ได้มาทำกิจกรรมการเรียนรู้ธรรมชาติ ผ่านโครงการศึกษาและอนุรักษ์ของทางมูลนิธิฯ
3. เพื่อสร้างจิตสำนึกร่วมกับประชาชนในพื้นที่ ในเรื่องการอนุรักษ์นกยูงไทย
4. เพื่อเป็นแหล่งศึกษาวิจัยนกยูงไทยและสัตว์ป่าพื้นถิ่น
5. เพื่อปกป้องและฟื้นฟูระบบนิเวศน์ป่าไม้และสัตว์ป่า
6. เยาวชนและประชาชนในพื้นที่ อ.ลี้ จ.ลำพูน เข้าใจและตระหนักถึงเรื่องการอนุรักษ์ป่าไม้และสัตว์ป่าอย่างยั่งยืนเป็นรูปธรรม ตระหนักถึงผลกระทบจากการทำลายทรัพยากรธรรมชาติป่าไม้และสัตว์ป่าทั้งทางตรงและทางอ้อม ไม่ว่าจะเป็น การบุกรุกแผ้วถางป่า การใช้สารเคมี การล่าสัตว์ เป็นต้น

คณะทำงานโครงการฯ

1. พิสิษฐ์  ณ พัทลุง                    
2. โสภณ  ดำนุ้ย                  
3. อนันต์  ลี้ตระกูล               
4. ณรงค์  เสาวลักษณ          
5. ศุภกิจ  ทองเจือ               
6. ดร.รัตนา กูมาร์ ดูไรซิงค์    
7. สังเวียน  ปันต๊ะทา
8. อาคม  มณีกุล
9. นิพนธ์  วิชัยรัตน์
10. วีรศักดิ์  ลี้ตระกูล
11. รศ.นพ.อำนาจ  อยู่สุข
12. รศ.ดร.ประโยชน์  อุนจะนำ
13. อนุกูล  ชวพงศ์                    
14. สามภพ  ตันติวงศ์                
15. วรรณประภา  อัศวรักษ์            
16. วรพงษ์  หงษ์ทอง